Historie

Het Ir. D.F. Woudagemaal in Lemmer kent een rijke historie. Zo werden de eerste bouwplannen van het oude stoomgemaal al in het stoomtijdperk, namelijk 1913 gemaakt. Hoofdingenieur van de Provinciale Waterstaan van Friesland, Ir. D.F. Wouda ontwierp het gemaal in 1917 – 1918 in een traditionele stijl met invloeden van het rationalisme. Op 7 oktober 1920 werd het Woudagemaal door Koningin Wilhelmina geopend.

De werking van het Woudagemaal

De komst van het Woudagemaal was hoognodig, omdat tijdens de winter in de 19e en begin 20e eeuw delen van Friesland onder water kwamen te liggen. Dit bracht veel overlast met zich mee. Het Woudagemaal werd ingezet om de sluizen en windmolens bij te staan tijdens het afvoeren van overtollig boezemwater.

1920: de opening van het Woudagemaal

Sinds die feestelijke opening door Koningin Wilhelmina in 1920 levert het Woudagemaal een grote bijdrage in het voorkomen dat het Friese land bij hevige regenval overstroomt. Voordat het stoomgemaal in werking trad werd het overtollige Friese boezemwater eeuwenlang met windmolens en sluizen naar de Zuiderzee en Waddenzee afgevoerd. Door het dalen van veengrond werd dit in de loop van de 19e eeuw steeds problematischer, en daarom was de bouw van het stoomgemaal bij Lemmer een grote sprong voorwaarts op het gebied van waterbeheersing in onze waterrijke provincie.

1947: Wisselwerking van stoom, water en architectuur

In 1947 werd het Woudagemaal naar Ir. Dirk Frederik Wouda vernoemd. Ir. Dirk Frederik Wouda (1880-1961), was hoofdingenieur van de Provinciale Waterstaat. Hij was verantwoordelijk voor het ontwerp en de uitvoering van het gemaal in de stijl van het rationalisme. Met het berekenen van werktuigbouwkundige installaties werd Ir. Wouda bijgestaan door Ir. J.C. Dijxhoorn (1862-1941) van de Technische Hogeschool Delft.

1966: Friese wateren op peil

In de eerste jaren werd het Woudagemaal voornamelijk ingezet om de Friese wateren op peil te houden. De extreem hoge waterstanden werden tegengegaan. Vanaf 1967 werd dit deels overgenomen door het elektrische Hooglandgemaal in Stavoren.